Aliağa Gemi Söküm Tarihçesi

Gemi Geri Dönüşüm; ekonomik ömrünü tamamlamış gemilerin seferden çekilmesi ve yerlerine yeni gemilerin getirilmesi, daha güvenli ve çevreye duyarlı, daha fazla işletme verimi olan, denizcilik risklerini daha aza indiren tabii bir teknolojik süreç içinde yerini bulmaktadır. Gemi Geri Dönüşümü, hurdanın geri dönüştürülmesi ve yeniden kazanılması faaliyetinin ilk halkasında yer alan bir sektördür. Tüm dünya ülkelerinde gemi geri dönüşüm sanayi, denizcilik sektörünün önemli bir birimini oluşturan bir “Yeşil Endüstri” olarak kabul edilmektedir.  

Ülkemizde gemi sökümü, Cumhuriyet öncesi tarihlerde yapılmaya başlayan bir faaliyettir. Ülkemizdeki ilk gemi sökümü faaliyetleri Bozmacı İlhami Selçuk Söker tarafından Haliç’te başlatılmıştır.1925 yılında Bandırma Vapuru ve Ertuğrul Yatı dahil birçok gemi bu bölgede sökülmüştür. Aynı senelerde Hasköy’de Avram Kohen tarafından yabancı gemilerin sökümü yapılmıştır.

Günümüzde gemi geri dönüşüm sanayinin merkezi konumundaki Aliağa’da Gemi Söküm Organize Sanayi Bölgesi kurulması konusunda ilk yasal adım 07.10.1974 tarihli ve 7/8951 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile atılmıştır. Aliağa Gemi Söküm Bölgesi’ndeki gemi söküm çalışmaları hakkında ilki 1977, ikincisi 1986 yıllarında olmak üzere iki kez Aliağa Gemi Söküm Bölgesi Yönetmeliği” yayımlanmıştır. 1970 yılı ortalarında Aliağa’da bugünkü Limaş İskelesi ve sahilinde 2 adet geminin sökümü yapılmıştır. 1976 yılında, Ege Denizi, Çandarlı Körfezi, Aliağa Taşlı Burnu ile Ilıca Burnu arasındaki sahil şeridi ve 600 dönümlük arazi Bakanlar Kurulu Kararı ile Gemi Söküm Bölgesi olarak ilan edilmiştir.

Bu kapsamda, 1977 yılında Aliağa Gemi Söküm Bölgesinde ilk sökülen gemiler, Manisa, Çoruh Gemileri, Batman, Turgut Reis Tankerleri ve Ankara Yolcu Gemisi olmuştur. Türk bayraklı gemilerin yanı sıra çelik izabe fabrikalarının hurda ithal lisanslarına istinaden ithal edilen yabancı bayraklı gemilerin de sökümüne başlanmıştır.